Samen investeren in een groene buurt, op het Amsterdamse Zeeburgereiland gebeurt het!

Het Zeeburgereiland is een hele nieuwe stadswijk aan het water. De buurten zijn nog volop in ontwikkeling, en in de toekomst wonen hier meer dan 10.000 Amsterdammers. De Sportheldenbuurt met zo’n 2500 woningen, is zo goed als af en wordt al enkele jaren bewoond. Hier werd in 2020 het startschot gegeven voor een unieke samenwerking. Bewoners, vastgoedpartijen en de gemeente realiseerden samen onder procesbegeleiding en aanjaging van De Gezonde Stad, de Zeeburgertuin buurtmoestuin van 1000m2. Een bijzonder project, waarin co-creatie, co-financiering en gedeeld eigenaarschap de basis vormen.

De Gezonde Stad zet zich, als onafhankelijke Amsterdamse duurzaamheidsorganisatie, al jaren in om op deze wijze met bewoners en bedrijven in de stad samen te werken aan een leefbare, gezonde stad. Aandacht voor natuurinclusief bouwen en biodiversiteit is daarbij essentieel. Om ook meer groen direct voor de deur van de Sportheldenbuurt-bewoners te realiseren, is vorig jaar het project Boomparken opgezet. Er zijn nu ruim 75 boomspiegels omgetoverd tot mini parkjes die worden onderhouden door de bewoners. Het recept was hetzelfde; de vergroeningswens kwam vanuit de bewoners, en a.s.r. real estate, Rockfield Real Estate, Altera Vastgoed, stadsdeel Oost hielpen met de realisatie onder aanjaging van De Gezonde Stad.

Zulke samenwerkingen zijn belangrijk om te komen tot een gezonde en leefbare stad, waar het groen bovendien toekomstbestendig is, benadrukt Rick Vermin, stadsdeelbestuurder Oost. “Als gemeente alleen komen we er niet, en halen we het tempo niet waarin we met concrete klimaatoplossingen moeten komen. De Zeeburgertuin en de boomparken zijn perfecte voorbeelden van succesvolle samenwerkingen met impact. Hiermee voelt iedereen zich betrokken bij het leefbaar maken van de stad. Het werkt niet als wij als gemeente stoïcijns plannen uitrollen. Samen verantwoordelijkheid nemen, dan wordt het groen toekomstbestendig.”

Ontwikkelaars, bouwers en beleggers kunnen niet om het klimaatvraagstuk heen en investeren steeds vaker in de klimaatbestendigheid van de wijk. Groene steden zijn de steden van de toekomst, zowel wat betreft woongeluk van mensen, als rendement voor investeerders.

Joost Compaan van a.s.r. real estate ziet een grote rol voor meer groen rondom gebouwen. Het woningfonds van a.s.r. real estate heeft als doelstelling om ieder jaar minimaal 500m2 rondom haar bestaande panden te vergroenen, waarbij ze kiest voor groen dat bijdraagt aan de biodiversiteit in de stad. “We zijn nu bijvoorbeeld bezig met het voortuinenproject, waarin we huurders met stenige voortuinen proberen te verleiden voor meer groen te gaan.”

Ook Moreno Monsanto van Rockfield Real Estate ziet dat er steeds meer aandacht is voor natuur bij de bouw van woningen. “Natuurinclusief ontwikkelen en bouwen is een belangrijk onderdeel binnen de ESG-strategie van Rockfield Real Estate. We zijn al jaren bezig met community-gedreven woonconcepten, en daarbij krijgt vergroening een steeds belangrijkere rol. Door meer groen toe te passen zorgen we enerzijds voor betere klimaatbeheersing binnen de panden en tegelijkertijd is het een manier om de sociale cohesie nog meer te bevorderen.”

Zorg je als ontwikkelaar voor een groene aantrekkelijke wijk, dan zie je dat uiteindelijk ook terug in de vastgoedwaarde. Volgens Compaan blijft het lastig om het directe effect van groen op de waarde meetbaar te maken, “maar dat het bijdraagt aan de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van een wijk, wat resulteert in hogere vastgoedwaardes, staat buiten kijf.”

Groen zorgt voor een betere luchtkwaliteit, minder hittestress, draagt bij aan de biodiversiteit, en het zorgt voor meer geluksgevoel van de bewoners in de stad. “Vergroening binnen wijken is erg belangrijk. Enerzijds met het oog op het klimaat, anderzijds voor het welbevinden van de bewoners”, bevestigt Niels van Wonderen van Altera Vastgoed. Juist daarom is het belangrijk om de bewoners te betrekken bij de aanleg van groen. “Als bewoners ook een deel van de beheerdersrol willen en mogen toe-eigenen dan ontstaat er een win-win”, vult Moreno Monsanto aan.

De grote vraag naar woningen en de enorme bouwambitie van Amsterdam zorgen ervoor dat de stad de komende jaren verder zal groeien en verdichten. “74% van de Nederlanders woont in stedelijke regio’s en dat wordt in de toekomst alleen maar meer. Met alle klimaatuitdagingen is het extra belangrijk om te blijven investeren in groene, leefbare buurten en moeten we met elkaar op innovatieve wijze kijken hoe we steden gezond kunnen maken en houden”, benadrukt Annick Mantoua, directeur van De Gezonde Stad.

Bewonersparticipatie en nieuwe samenwerkingen tussen verschillende partijen in de stad zijn noodzakelijk om te voorkomen dat de hoeveelheid groen per inwoner blijft afnemen, en dat het groen dat er ligt, toekomstbestendig is. “Natuurinclusief bouwen kan pas echt slagen als bewoners betrokken worden en als daarin ook wordt gezocht naar nieuwe organisatievormen. Het succes van natuurinclusief bouwen zit namelijk niet alleen in het concept vooraf en de realisatie van een gebouw of park, maar ook dat je een ecosysteem creëert in een wijk waarin bewoners en bedrijven samen blijven investeren in een leefbare wijk”, vervolgt Annick Mantoua.

Met de Zeeburgertuin en de recente realisatie van het Boomparken-project zijn goede stappen gezet naar meer groen en biodiversiteit in de stad. Met de verdere ontwikkeling van het Zeeburgereiland liggen er nog veel meer mogelijkheden om samen te investeren in een groene toekomstbestendige wijk, waar woningbouw en vergroening elkaar versterken.

Fotografie door Elzo Bonam/Studio EAB