Meer luchtvervuiling in de zomer? Zo zit het en zó help je mee aan schone lucht

Slechte lucht? Ja, die hebben we vaker dan je denkt. In Amsterdam (en eigenlijk heel Nederland) is de luchtkwaliteit regelmatig onder de maat. De lucht die we inademen is zo vervuild dat het vergelijkbaar is met het roken van 4,4 sigaretten per dag. Dit zorgt ervoor dat we gemiddeld 11 maanden korter leven. Na roken en ongezond eten is luchtvervuiling zelfs het grootste gezondheidsrisico.

Maar waar komt die vieze lucht precies vandaan? Waarom hoor je in de zomer ineens zo vaak over smog? En misschien nog wel belangrijker: wat kun je eraan doen?

Luchtvervuiling bestaat uit hele kleine deeltjes, zoals fijnstof en stikstofdioxide. De grootste veroorzaker? Het verkeer. Vooral dieselauto’s stoten veel uit, maar ook bij het remmen, sturen en slijten van banden komt vervuiling vrij. Dus óók bij elektrische auto’s

Andere bronnen van luchtvervuiling in Amsterdam zijn:

• Industrie en bouw
• Landbouw
• Houtkachels en open haarden
• Vliegtuigen en schepen

Vervuilde lucht merk je vaak meteen: je kunt gaan hoesten, benauwd worden of last krijgen van prikkende ogen. Heb je hooikoorts? Dan worden je klachten vaak nóg erger, omdat luchtvervuiling pollen extra fel maakt. Op de langere termijn kan het ook bijdragen aan gezondheidsproblemen, zoals astma of COPD. Er zijn zelfs aanwijzingen dat het een rol kan spelen bij ziektes als diabetes of dementie.

Je hoort ’s zomers vaak over smog en dat is niet voor niks. Op warme, zonnige dagen reageren vervuilende stoffen in de lucht met zonlicht. Dan ontstaat er ozon op leefniveau. En nee, dat is niet die fijne ozonlaag hoog in de lucht die ons beschermt tegen UV, maar juist een priklucht die je longen niet blij maakt. Vooral bij weinig wind blijft die smog lang hangen. Gelukkig helpt een goede regenbui of stevige wind om de lucht weer op te frissen.

Amsterdam werkt hard aan schonere lucht. Een paar belangrijke maatregelen:

• Vanaf juli 2025 komen er nieuwe uitstootvrije zones voor bestelauto’s, vrachtwagens, scooters en boten.
• Oude dieselauto’s mogen delen van de stad niet meer in.
• Cruiseschepen mogen vanaf 2026 niet meer aanmeren bij het centrum.
• Het grote doel: in 2030 moet al het verkeer in de stad uitstootvrij zijn. Dan wil Amsterdam eindelijk voldoen aan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Gelukkig kun je ook zelf veel bijdragen. Kleine dingen, groot effect:

• Kies schoon vervoer: pak de fiets, het OV of een elektrische deelauto.
• Gebruik je houtkachel slim: stook niet bij windstil of mistig weer. Gebruik geen nat of behandeld hout.
• Winkel bewust online: laat pakketjes bezorgen op afhaalpunten of kies voor fietskoeriers.
• Zet je in voor meer groen in de buurt! Meer groen en bomen gaan luchtvervuiling tegen doordat ze fijnstof deels kunnen opvangen. Daarnaast zorgen groene zones voor betere luchtcirculatie. Naast De Gezonde Stad zijn er nog een hoop andere initiatieven die hiermee bezig zijn waar je je bij zou kunnen aansluiten. Denk bijvoorbeeld aan Weerproof, Buurtgroen020 en Rooftop Revolution.

Soms is de lucht nou eenmaal slecht. Dan kun je dit doen:

• Check de luchtkwaliteit. Zo weet je wanneer de lucht extra vies of juist schoon is.
• Is de luchtkwaliteit slecht? Doe dan geen intensieve sporten buiten en houd de ramen zo veel mogelijk dicht. Meestal is de lucht het schoonst ’s ochtends, bij veel wind of na regen.
• Gebruik een luchtreiniger binnenshuis, en zet je ramen open op momenten dat de lucht buiten goed is.
• Omring jezelf met groen. Meer planten en bomen in je leefomgeving maken de lucht écht schoner.

Luchtvervuiling is een groot probleem, maar ook iets waar we met z’n allen wat aan kunnen doen. Of je nu kiest voor een extra fietstocht, je buurt groener maakt of gewoon weet wanneer je het raam beter dicht kunt houden. Adem jij straks ook wat vrijer?