Zo kies jij je kerstboom zo duurzaam mogelijk

Bij het kweken van kerstbomen worden veel bestrijdingsmiddelen gebruikt, en die hebben een negatieve impact op het milieu en op de biodiversiteit. En dan te bedenken dat een groot deel van de kerstbomen na een paar weken op straat wordt gezet of wordt verbrand.

Bomen die zeven jaar lang hard hebben staan groeien, veranderen in een hoopje as en een boel broeikasgassen. Dat is niet zo goed voor het klimaat, en ook niet voor de Amsterdamse lucht. Tijd om de kerstboom niet meer te zien als een wegwerpproduct!

Eerst even wat feitjes. Jaarlijks worden er in december meer dan 2.5 miljoen naaldbomen verkocht in Nederland. Veel hè!

Onze kerstbomen zijn naaldbomen, meestal een fijnspar of een Nordmann. Deze bomen groeien oorspronkelijk helemaal niet in Nederland, en al zeker niet in Amsterdam. Ze komen uit koude gebergtes, bijvoorbeeld in Noorwegen of Rusland. Hoe zijn deze naaldbomen dan in onze huiskamers terecht gekomen?

Deze vraag stelden we ook aan Nancy Wiltink, oprichter van het voormalige kerstbomenbos in Amsterdam Noord. Zij zocht het voor ons uit, en nam er een podcast over op. Deze kan je hieronder vinden, of luisteren op Spotify.

Oké, de kerstboom is dus helemaal geen kerstboom. Het hoort bij een buitenfeest, en we hoeven geen boom in onze woonkamer te zetten. Tijd om het anders aan te pakken! Nancy stelt voor om één kerstboom neer te zetten per buurt. Dat scheelt een hoop bomen! Maar, hoe overtuig je je buren om zo’n buurtkerstboom neer te zetten? 

Leg eerst uit waarom jij denkt dat het beter is om een buitenboom te nemen, dan een binnenboom. Maak jouw buren net zo enthousiast over de buurtboom als jij. Het is natuurlijk heel gaaf als jouw ene buurtkerstboom ervoor zorgt dat er vijf kerstbomen minder afgedankt in de kou hoeven te liggen.

Gemeente Amsterdam heeft geen specifieke regels over het neerzetten van een kerstboom in de openbare ruimte. Check bij de gebiedsmakelaar van jouw buurt wat er mogelijk is. Goed om te weten: je mag de boom niet in de volle grond zetten, omdat de wortels ondergrondse leidingen en kabels kunnen aantasten. 

Maar, een naaldboom in een pot kan wel. Neem daarvoor een pot met gaten in de onderkant, zodat het regenwater weg kan lopen. Ook moet er rond de kluit voldoende ruimte zijn, zodat jouw boom nog groter kan groeien! Een boom die hiervoor heel geschikt is, is de dwergconifeer. Deze groeit extra langzaam en kan lang in dezelfde pot blijven staan. Ideaal als buurtboom dus! Zorg ervoor dat de boom biologisch is geteeld. Dan weet je zeker dat er geen bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt.

Jouw droomboom gevonden? Dan komt het leukste: de boom versieren! Doe dit bijvoorbeeld met slingers van gedroogd fruit. En in plaats van ballen kun je rode appels ophangen. Dit voorkomt dat plastic ballen de natuur in waaien, en vogels zullen er heerlijk van smullen.

Een buurtboom geen optie? Neem dan een duurzamere binnenboom. Kies bijvoorbeeld voor een tweedehands kunstboom of een adoptieboom die meerdere jaren meegaat.  

Een tweedehands kunstboom is toch al gemaakt, dus kan net zo goed een tweede leven krijgen. Koop ‘m bijvoorbeeld via Marktplaats of bij de kringloopwinkel. Koop een kunstboom van hoge kwaliteit, zodat je je groene vriend lang kan gebruiken. Om milieuvriendelijker te zijn dan een echte boom moet een kunstboom ongeveer tien jaar worden gebruikt.  

Liever een echte boom? Adopteer deze dan, bijvoorbeeld bij de Fruittuin van West. Hier kan je vanaf midden december een boom uitzoeken die je in januari weer terugbrengt. Dan wordt de boom teruggeplant, en het hele jaar verzorgd. Elke boom heeft een eigen nummer. En dus kun je volgend jaar je eigen boom opnieuw adopteren. Zo krijgt je kerstboom een eigen ‘thuis’. 

En als je boom eenmaal staat, kies je natuurlijk voor led-verlichting en tweedehands kerstballen. Of versier gewoon een mooie tak of je favoriete kamerplant, dan heb je helemaal geen boom meer nodig!

En wist je dat je de naalden van sommige kerstbomen, zoals de fijnspar, kunt verwerken in gerechten? Hier vind je een heerlijk recept voor rabarber-fijnsparcrumble!

Als een kerstboom adopteren geen optie is, koop dan een (biologische) boom met kluit. Die kan je daarna in een pot op je balkon, of in de volle grond in je tuin zetten. Heb je zelf geen plek? Vraag dan aan je ouders/beste vrienden/tante die wel een tuin of balkon hebben om de boom van je over te nemen. Lukt dit ook niet? Doe je boom dan verantwoord weg. 

Hiervoor geldt: hoe dichterbij jouw huis de boom verwerkt wordt, hoe beter dit is voor het milieu. Door de boom zelf te versnipperen, hoeft er geen uitstoot gecreëerd te worden voor het transport van de boom. Je kan de boom natuurlijk ook lopend, of op de fiets naar een versnipperpunt brengen.

Dit kan bijvoorbeeld tijdens ons Red de Kerstboom-event i.s.m. Midwest! Breng op 31 december, 2, 7 of 8 januari je kerstboom op verschillende inzamellocaties in Amsterdam West en wij geven jouw boom een tweede leven door ‘m te versnipperen tot houtsnippers. Deze kunnen worden verspreid over (moes)tuinpaadjes. Of ze worden bij het compost gegooid, die in de tuin kan worden gebruikt. Zo kan jouw boom nog wat langer pieken.

Heb jij jouw duurzame kerstboom gevonden? Deel jouw boom dan op social media, en tag De Gezonde Stad. Zo kunnen we iedereen laten zien dat kerst veel duurzamer kan!