Verborgen dieren in de stad

Atze is 27 jaar, ecoloog en momenteel bezig met zijn master ‘forest and nature conservation’. Net terug van zijn onderzoek naar hyena’s in Botswana, doet hij nu vanuit een enorme bewondering voor stadsdieren, onderzoek in zijn eigen woonplaats, Amsterdam. 

‘Ik heb altijd een grote fascinatie gehad voor BBC-documentaires, en tijdens mijn reizen naar Azië en Afrika dacht ik, dit is de natuur, en dit moeten we beschermen. Maar terwijl we ons focussen op die laatste restjes wilde natuur in verre oorden, vindt er achter onze rug een hele ontwikkeling plaats in de stad, met dieren en insecten, tot grotere zoogdieren, zoals de wolf en de otter die terugkomen naar de stad.’

‘Samen met Koen Wonders en Stijn Nollen doe ik in mijn vrije tijd onderzoek naar stadsdieren met cameravallen. Doordat we deze in de stadsparken ophangen, krijgen we een goed beeld van wat voor dieren er nu eigenlijk allemaal in Amsterdam leven. Dat is soms helemaal niet zo duidelijk! Er spelen zich ‘s nachts allerlei dingen af waar we helemaal geen weet van hebben, en dat kunnen we mooi observeren met deze camera’s. 

‘Ons onderzoek maakt ook echt wat los. Sinds de ontdekking van de otter krijgen we veel media-aandacht, maar ook berichten van mensen die foto’s sturen en hun observatie willen delen. De stadsnatuur gaat echt meer leven bij mensen. En als we weten wat er allemaal leeft en waar, dan kan er ook beter beleid gemaakt worden.’

‘Ongeveer twee jaar geleden kregen we een tip dat er een hermelijn zou zijn gezien in het Flevopark. Toen dachten we, waarom kopen we niet zelf een cameraval, dan kunnen we het zelf checken. Zo gezegd, zo gedaan, en toen verscheen er een boommarter, een ree en een vos voor de camera, niet te geloven! Ja, dat was echt het startschot. We hadden dit niet kunnen bedenken, twee jaar geleden, dat we al die beesten tegen zouden komen.’

‘De otter hebben we voor het eerst gespot vlakbij de Diemervijfhoek. Stijn had een aangevreten vis gezien, en pootafdrukken die leken op ottersporen.Hij werd eerst niet gehoord, maar Koen en ik wilden dat wel onderzoeken. Het duurde maandenlang, maar uiteindelijk hebben we de otter daar vast kunnen leggen op camera!’ 

‘Nu hebben we onze camera’s in Noord hangen, bij de Schellingerwouderschegge, waar we de steenmarter hebben ontdekt. Er zijn aanwijzingen dat deze overreden is, dus we kijken nu of er nog meer zijn in de stad.’

‘Mijn ideale Amsterdam ziet er veel groener uit. Er is nu nog veel te veel steen. Meer bomen, en bloemen, en meer natuurinclusief bouwen, met groene daken en gevels, waarbij er in het ontwerp van gebouwen plek wordt gemaakt voor dieren, met holle ruimtes voor de gierzwaluw, en de vleermuis. Verder een stad waar dassen, vossen, boommarters, goudjakhalsen, de hermelijn, heel veel soorten vogels, van weidevogels tot de zeearend, kunnen leven, dát is mijn ideale stad. Dat je hier heel veel natuurervaringen kan hebben, een kleine ontmoeting met een vos, en dat je daarna beide weer je eigen weg gaat.’

‘Waar ik me oprecht zorgen over maak, is dat de biodiversiteit zo absurd hard achteruit gaat. Daar moeten we echt voor vechten. De biodiversiteit in en rond steden is relatief hoog, door de verschillende habitattypen, zoals veengronden, polder en het bos. Een hectare aan Veluwe is zo gezien monotoner dan de randen van de stad. Als juist de stad kan helpen in natuurbehoud, en dat dieren hier graag leven en zich kunnen aanpassen, dan moeten we die kans grijpen. 

Wat iedereen praktisch kan doen, is je meer verdiepen in de natuur in de stad, kijk naar films zoals De Wilde Stad, lijn je hond bewust aan in kwetsbare gebieden, houd je kat binnen in broedseizoenen, ik maak mezelf er vast niet populair mee, maar het is wel belangrijk. En plant veel groen en haal de tegels eruit.’

Wil je meer zien van de stadsnatuur via de camera’s van Atze, Koen en Stijn? Volg 020wildlife op Instagram.

Fotografie door Carly Wollaert